Als u nog nooit met een airbrush heeft gewerkt: Nee het is niet eng en het is ook niet vreselijk duur!!
De airbrush
Op de vele internet pagina;s is heel erg veel over spuiten met de airbrush
te lezen maar in de praktijk is evenveel overbodig voor het spuiten van
modeltreinen. Een bekend gebruik van de airbrus is het weatheren waarbij dunnen
banen stof en gebruikssporen worden aangebracht. Ook kunnen er heel dunnen
lijnen mee worden gespoten. Allemaal mooi om te zien maar geheel zinloos voor
een trein. Weatheren kan heel makkelijk met de hand, biezen zet je met een
trekpen, door afplakken of met transfers. De dunne gespoten biezen zijn nooit
100% stark en dat wilt u op een model wel hebben.
De meeste luxe double-action airbrush spuiten zijn heel fijn om mee te werken maar wij gebruiken niets anders dan de goedkoopste Revell airbrusset van een paar euro zoals hieronder afgebeeld...
Wij gebruiken de hierboven afgebeelde airbrush, niet de versie met beweegbare onderbeker en afwijkende spuitmond. De afgebeelde airbrush geeft een baan van ca 5cm breed, prima geschikt voor modeltreinen waarbij toch per kleur afgeplakt moet worden.
De compressor
Wel hebben we een goede stille compressor in gebruik. Maar voor 1 kleiner
model is het zonder problemen mogelijk met een spuitbus lucht te werken. Uw
eerste investering van een paar tientjes hoeft dus geen belemmering te zijn voor
uw eerste test met de airbrush!
Afgebeeld een paar bruikbare compressors:
1. De Revell Standard Class. Nadeel is het gebrek aan luchttank zodat de
luchtstroom iets kan pulseren. Op zich voor klein eenvoudig werk niet echt een
probleem. Bij grotere hoeveelheden spuitwerk is een tank wel fijner want dit
geeft over een langere tijd een gelijkmatige luchtdruk.
2. De Revell Masterclass, in principe geheel gelijk als de eerste maar dan met
luchttank
3. De Rubenco AS-189A. Ook deze bevat exact dezelfde pomp als de Revell
compressoren en heeft een luchttank en vochtafscheider. Dit is het eerdere model
dat Revell als Masterclass verkocht, het huidige model heeft de tank naast de
pomp en niet eronder. Alle bovenstaande modellen zijn heel erg stil en prima
geschikt voor modelbouw. Een compressor van de bouwmarkt (maakt niet uit welke!)
maakt vreselijk veel lawaai en heeft bijna nooit een aansluiting voor een
modelbouw airbrush. Ze zijn wel goedkoper maar zeker niet geschikter. De Revell
compressoren vind u bij vele modelbouw winkels, de goedkopere Rubenco compressoren
(ook van het 1e afgebeelde model is een Rubenco versie leverbaar) vind u op
www.rubenco.nl
Verf; waar op te letten:
De te gebruiken verf is erg belangrijk voor het resultaat!
Er zijn een paar factoren die in de praktijk erg van belang zijn:
Modelspoorverf:
Er zijn vele merken verkrijgbaar. Een deel is acryl verf (o.a. Tamiya en Modell Master
/ Vallejo), een deel is enamel lak (o.a. Revell en de meeste Humbrol). Bijna allemaal zijn ze goed te verdunnen.
Het spuiten hiermee gaat erg simpel en de verf droogt vrij snel. Let wel op dat
u de lagen genoeg laat drogen tussentijds! Er ontstaat snel de neiging een keer
extra over het model te gaan met de spuit omdat veel van deze verf over het
algemeen niet erg goed dekt. Meer natte verf helpt daar niet aan en geeft als
probleem dat de verf van randen bij profielen en klinknagels weg zal trekken.
Veel dunne laagjes werkt dan het beste.
Nadeel van deze verven is de lage dekkingsgraad en kwetsbaarheid. Zonder
vernislaag kan de verf snel van scherpere delen slijten zoals klinknagels.
De acryllakken hebben als grote voordeel dat ze zeer dun opdrogen (bij kwast
gebruik) waardoor ze ook geschikt zijn om materieel met de hand te schilderen.
het gaat dan met name om wagons enz. die geen grote egale vlakken hebben. Door
de snelle droogtijd zult u daarop sneller aanzetten zien. De enamel lakken zijn
voor grote vlakken nog veel minder geschikt omdat ze wat minder dun opdrogen.
Daarnaast is een acrylverf steeds mat na drogen, in tegenstelling tot de Enamell verven. Een zijdeglans
vernis lost dit eenvoudig op en beschermt de verflaag beter.
Een bruikbaar alternatief voor de relatief dure modelspoor potjes zijn de grotere kunststof potten met acrylverf. Er zijn vele soorten bij knutselwinkels verkrijgbaar, de wat duurdere versies dekken veelal beter (Action / Hema enz. dekken vrij slecht). Let vooral op dat deze verf na drogen anders zal kleuren dan bij het mengen. Eerst goed testen op een plankje dus! Als u een wat grotere hoeveelheid mengt kunt u deze lang goed bewaren zodat u meerdere modellen in dezelfde kleur kunt spuiten.
Interieurlak:
Maakt niet uit welk merk: bij voorkeur niet gebruiken. Trekt op in randen en droogt erg
langzaam. De prijs is vrij gunstig maar de nadelen wegen er niet tegen op.
Er zijn
heel veel soorten interieurlak verkrijgbaar, tegenwoordig vrijwel alle ook op
waterbasis. Deze heeft als voordeel dat deze niet zo
schadelijk is. De dekking is redelijk maar de verf trekt vrijwel zonder
uitzondering op bij hoeken en
randen. De droogtijd is meestal het lang met vaak stofjes in de lak tot gevolg.
Er zijn een aantal modelspoor fabrikanten die potjes lak leveren in NS kleuren.
Deze hebben soms dezelfde nadelige eigenschappen als genoemd, vooral wanneer het
de droogtijd betreft.
Autolak:
Er zijn twee soorten: twee componenten en één component verf. De eerstgenoemde
is een heel stuk harder na droging maar heeft als nadeel dat een redelijke
hoeveelheid moet worden aangemaakt om voldoende harding te krijgen. Ook zal de
verf in uw airbrush verharden zodat snel en goed schoonmaken nodig is. In de
praktijk veel te lastige verf voor modelspoor doelen.
De één component verf is wel bruikbaar, dekt snel, droogt snel en trekt meestal
niet op. Toch is er nog verschil in soort en uiteindelijke verwerkbaarheid. Vooral het
wegtrekken in randen kan wat lastig
zijn. Een ander nadeel is de prijs, deze verf is relatief duur maar ook weer
niet duurder dan de potjes modelspoorverf.
Nitro celluloselak (o.a. de lak uit ons assortiment):
Dit is een soort eencomponent autolak die extreem snel droogt en
tegenwoordig bijzonder moeilijk verkrijgbaar is door het hoge gehalte giftige
stoffen. Verdunning kan ook alleen met thinner en
dat is meteen het grootste nadeel: de verf is dus vrij giftig om mee te werken! U
heeft echt een afzuigkap boven uw werkplek nodig in combinatie met een goed
halfgelaat spuitmasker (zie bv. 3M 4351)! Er gaat veel verdunner bij de
verf om deze voor modelspoor doelen geschikt te maken, soms evenveel als u aan
verf gebruikt. En deze verdunner verdampt bij het spuiten.... Spuiten in de
zomer in de buitenlucht is het meest ideaal maar niet voor iedereen haalbaar.
Degene die deze verf hebben geprobeerd zijn vrijwel altijd zeer tevreden met het resultaat wat uit reacties op beurzen blijkt. De verf is in twee a drie minuten droog, trekt helemaal niet op bij randen en dekt uitstekend. De glansgraad is zijdeglans tot mat direct na het spuiten als gevolg van de snelle droogtijd. Daardoor oogt het model direct na het spuiten niet egaal. Maar na het aanbrengen van een vernislaag is deze lak wel perfect egaal van kleur en glans. Ook is de verf heel erg slijtvast en overschilderbaar met Revell en Humbroll verf. Deze laatste kunt u gebruiken voor details zoals handgrepen enz. Als er dan iets niet goed lukt kunt u de humbrol verf makkelijk wegpoetsen met een wattenstaafje wasbenzine zonder dat de onderliggende laklaag direct wordt aangetast.
Het spuiten met de airbrush met onze nitro-cellulose lak:
De verf dient voor een airbrush vrijwel altijd verdund te worden (op enkele
voor verdunde acyl airbrush verven na). De verf moet
behoorlijk dun zijn: Als u er een cocktailprikker in houd en eruit haalt hoort de
verf eraf te druppelen. Er moeten geen druppels aan blijven hangen. Voor veel
soorten verf is dat eigenlijk te dun in vergelijking met wat de fabrikant had
bedoeld omdat men van kwast gebruik uitgaat. Het gevolg is soms wegtrekken op hoeken en randen...
Als u spuit mogen er geen spetters vanaf komen. Dan is de verf nog te dik of de
luchtregeling staat niet goed. Bij de simpele Revell set draait u het pennetje
voor de luchtopening wat omhoog of omlaag om dit te testen. Uiteindelijk behoort
u een baan te krijgen die egaal van dekking is. Als dit nieuw is voor u: neem de
tijd en test op wat plankjes of stukken kunststof. Niet op papier, de absorbtie
daarvan vertekend het resultaat... (wel geschikt om snel kleuren te testen).
Met onze lak verdund u deze met ongeveer evenveel thinner als verf. De verdunning kan per kleur afwijken! Dat heeft met de pigmenten te maken en is niet te voorkomen.
Bij het spuiten van een model spuit u eerst het model in de kleur van de bak en na afplakken pas het dak. Onderstellen zijn bijna altijd los te spuiten.
Begin bij het spuiten altijd NAAST het model waarna u in één keer gelijkmatig
over het model gaat, wederom tot naast het model. Hierdoor voorkomt u spetters.
De spuit houd u op ca 15cm afstand. Dat lijkt dichtbij maar u heeft kans dat de
verf anders al deels is gedroogd voordat het op het model komt... Gevolg is
slecht vastzittende verf en laklagen die helemaal niet willen vloeien.
Begin steeds aan dezelfde zijde en ga in banen over uw model. Met de Revell
airbrush spuit u een baan van ca 5cm breed waarbij 3 a 4cm daarvan nat is op het
model. Is dat niet zo dan beweegt u te snel of komt er te weinig verf mee. Als
de natte baan breder is kan het zijn dat u te langzaam gaat met als gevolg
teveel verf... Beter te dun / snel dan te langzaam!
De tweede baan spuit u zo dat het natte stuk van 3 a 4 cm breed tegen het
eerdere natte stuk komt, net zo lang tot u het hele model heeft gehad. De natte
stukken zullen glanzender opdrogen dan de wat matte stukken. Bij een tweede
spuitgang kunt u de natte stukken iets meer in elkaar laten overlopen maar doe
dit niet om een egale glans te krijgen! Alleen om een egale dekking te krijgen!
De verf is met twee a drie minuten (soms nog veel sneller) al stofdroog en kan
dan overgespoten worden. U moet er vanuit gaan dat u de eerste laag NIET dekkend
spuit! Er blijven altijd wel plekjes over die minder goed dekken. Houd het model
voor u de tweede laag aanbrengt goed in het licht, draai het rond en kijk waar u
eventueel iets gemist heeft. Let erop dat u deze bij een tweede gang zeker raakt
of spuit deze delen eerst (steeds in baantjes en naast het model beginnen tot
over het model).
Oefen dit alles eerst op een oud model uit de rommeldoos als u geen / weinig
ervaring heeft!!! Ook dit model eerst goed ontvetten en van primer voorzien...
Wat kan er fout gaan:
Opschriften:
Na het drogen brengt u de opschriften aan en kunt u kleine details
afschilderen. Dit gaat vaak het beste met de Enamel verf van Humbroll en Revell.
Biezen spuiten:
Als uw model o.a. biezen heeft (b.v. rode banden bij stroomlijn
treinstellen) die niet als transfer zijn bijgeleverd dan is het raadzaam eerst
de kleur van de biezen te spuiten. Daarna plakt u de biezen af met dunne tape
van bijvoorbeeld www.jammydog.com
(zeer goede dunne afplaktape!). Houd de tape aan beide einden vast en iets onder
spanning en brengt deze langzaam naar het model. Zet eerst 1 zijde vast en
daarna de andere naar het model brengen. Druk dan door zachtjes aantikken de
tussenliggende tape vast. Oefening baart hierbij zeker kunst...!
Een andere optie is het gebruik maken van een trekpen en de biezen naderhand aanbrengen, zie daarvoor deze pagina.
Als laatste kunt u het model voorzien van een vernislaag (zie menu).